मस्तिष्कको मुख्य भागहरु र कार्यहरु

 

  Ø मस्तिष्कको मुख्य भागहरु र कार्यहरुः

o  सेरेब्रुम／प्रमस्तिष्कः यो मस्तिष्कको सबैभन्दा ठुलो भाग हो। यसले सोँच्ने, कुरा गर्ने, निर्णय लिने, भावना आदि जस्ता कार्यहरु गर्दछ।

o  डायसिफालनः मांशपेसिको गतिविधी, निन्द्राको चक्र, तापक्रम सन्तुलन, गन्ध आदि जस्ता कार्य। यो ४ प्रकारको हुन्छः

§  थलामसः सम्वेदना ग्रहण गर्ने, निन्द्रा चक्र नियन्त्रण गर्ने।

§  हाईपोथलामसः होमिओस्टेसिस (तापक्रम र रक्तचाप) सन्तुलन गर्छ।

§  ईपिथलामसः गन्धको भवना, निन्द्रा र ब्युझिने चक्रलाई नियमित गर्न सहयोग गर्छ।

§  सब-थलामसः हिडडुल गर्न सहयोग गर्छ ।

o  मस्तिष्क स्टोमः लाईफ सपोर्टका कार्यहरु ( धड्कन र सासको समायोजन, निल्ने कार्य) गर्दछ साथै शरीरको तापक्रम र रक्तसञ्चारलाई नियमित गर्ने कार्य गर्दछ। यसमा मिड ब्रेन, ब्रिज र मेडुला अब्लन्गेटा पर्दछ।

o  सेरेबेलुमः व्यायम सम्बन्धि समायोजन, आसन, बोलि सन्तुलन आदिको कार्य गर्दछ।

Ø स्नायु प्रणालिः शरीरको सम्पूर्ण भागबाट जानकारि जम्मा गरि, विश्लेषण र निर्णय गरि शरीरको सम्पूर्ण भागमा आदेश पुर्याई सम्पूर्ण अङ्गहबिच जानकारि सञ्चार गर्ने प्रणालिलाई स्नायु प्रणालि भनिन्छ। यसलाई दुई भागमा बाड्न सकिन्छः

o  केन्द्रिय स्नायु (मस्तिष्क र सुषुम्ना);

§  मस्तिष्कः शरीरको सम्पूर्ण भागबाट जानकारि प्राप्त गरि विश्लेषण र निर्णय गरि सम्पूर्ण भागमा आदेश पठाउने कार्य गर्दछ ।

§  सुषुम्नाः यो मस्तिष्कसँग जोडिएको हुन्छ। शरीरको सम्पूर्ण भागबाट मस्तिष्कमा र मास्तिष्कबाट शरीरको सम्पूर्ण भागमा जानकारि पुर्याउने कार्य गर्दछ। यसमा टाउको, छाति र कम्मर पर्दछ। कहिले काहिँ आफै जानकारि सम्बन्धि निर्णय गर्ने र आदेश दिने पनि गर्दछ।

o  परिधिय स्नायुः केन्द्रिय स्नायु र शरीरको सम्पूर्ण अङ्गहरुबिच जानकारि सञ्चार गर्ने कार्य गर्दछ। यो दुई प्रकारको छः

§  मस्तिष्क स्नायुः १२ जोडि क्रेनियल स्नायु

§  सुषुम्ना स्नायुः ३२ जोडि स्पाईनल स्नायु